1. Giới thiệu và hiệu lực thi hành

• Ngày 30/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 181/2025/NĐ-CP, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế Giá trị gia tăng năm 2024.
• Nghị định này chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 và được áp dụng cho mọi tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến việc khai báo, nộp thuế giá trị gia tăng (VAT).

2. Phạm vi điều chỉnh
Nghị định hướng dẫn cụ thể nhiều nội dung trọng tâm của Luật Thuế Giá trị gia tăng như:

• Người nộp thuế: bao gồm cả tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam.
• Đối tượng không chịu thuế: được quy định rõ ràng và đầy đủ hơn, nhằm tránh hiểu nhầm trong áp dụng thực tiễn.
• Cách tính giá tính thuế, thuế suất, thời điểm xác định thuế, phương pháp tính thuế, phương pháp khấu trừ và điều kiện hoàn thuế.

3. Những điểm mới nổi bật trong Nghị định

a. Quy định thanh toán không dùng tiền mặt từ 5 triệu đồng

• Một trong những điểm thay đổi đáng chú ý là: kể từ ngày 1/7/2025, mọi hóa đơn đầu vào có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm VAT) phải được thanh toán không dùng tiền mặt thì mới được khấu trừ thuế VAT đầu vào.
• Các hình thức thanh toán hợp lệ gồm: chuyển khoản, thẻ ngân hàng, ví điện tử, séc, ủy nhiệm chi…
• Ngoài ra, nghị định cũng quy định rõ về các trường hợp ngoại lệ được khấu trừ VAT như: bù trừ công nợ, thanh toán qua bên thứ ba, hàng khuyến mãi, tặng quà, trả lương bằng sản phẩm, và một số giao dịch đặc thù khác.

b. Hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu vẫn được áp dụng thuế suất 0%

Đối với hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu, vẫn tiếp tục được áp dụng thuế suất 0%, tuy nhiên cần đáp ứng đủ các điều kiện:

• Có hợp đồng xuất khẩu rõ ràng.
• Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
• Có tờ khai hải quan đúng quy định.
  Đối với dịch vụ, cần xác định rõ khách hàng là cá nhân hoặc tổ chức ở nước ngoài hoặc trong khu phi thuế quan.

c. Khấu trừ và hoàn thuế giá trị gia tăng

• Phương pháp khấu trừ VAT được áp dụng cho cơ sở kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên hoặc tự nguyện áp dụng.
• Đối với hoàn thuế VAT, nghị định quy định: cơ sở kinh doanh được hoàn thuế nếu thuế đầu vào chưa được khấu trừ đạt từ 300 triệu đồng trở lên. Một số trường hợp được hoàn thuế bao gồm: xuất khẩu, sử dụng vốn ODA, viện trợ nhân đạo, hoặc dự án đầu tư đủ điều kiện theo quy định.

4. Tác động của chính sách mới

• Việc giảm ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt từ 20 triệu xuống còn 5 triệu đồng là một bước đi mạnh mẽ trong việc kiểm soát dòng tiền, phòng tránh gian lận thuế và thúc đẩy chuyển đổi số.
• Tuy nhiên, thay đổi này cũng đặt ra nhiều áp lực cho các doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, đòi hỏi phải điều chỉnh quy trình thanh toán, cập nhật hệ thống kế toán và nâng cao năng lực quản lý tài chính.

5. Doanh nghiệp cần lưu ý và chuẩn bị

• Rà soát toàn bộ hóa đơn, đảm bảo các khoản chi từ 5 triệu đồng trở lên được thanh toán không dùng tiền mặt.
• Chuẩn bị đầy đủ hợp đồng, hóa đơn, chứng từ để đáp ứng điều kiện khấu trừ và hoàn thuế.
• Cập nhật lại quy trình nội bộ, hướng dẫn kế toán, nhân sự, mua hàng để tuân thủ đúng quy định mới.
• Chủ động làm việc với ngân hàng, đơn vị cung cấp ví điện tử hoặc phần mềm kế toán để tối ưu hóa quy trình thanh toán, chứng minh giao dịch minh bạch, hợp lệ.

Việc giảm ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt từ 20 triệu xuống còn 5 triệu đồng là một bước đi mạnh mẽ trong việc kiểm soát dòng tiền, phòng tránh gian lận thuế và thúc đẩy chuyển đổi số.
Tuy nhiên, thay đổi này cũng đặt ra nhiều áp lực cho các doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, đòi hỏi phải điều chỉnh quy trình thanh toán, cập nhật hệ thống kế toán và nâng cao năng lực quản lý tài chính.

Kết luận

• Nghị định 181/2025/NĐ-CP là văn bản pháp lý quan trọng, định hình lại cơ chế quản lý thuế VAT theo hướng minh bạch, hiện đại và số hóa. Việc nắm rõ và thực hiện đúng quy định không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi trong hoàn thuế, quản trị tài chính và phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch.

• CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO TÍN VIỆT
• Chuyên: Thành lập doanh nghiệp và giải thể, dịch vụ kế toán trọn gói, Đào Tạo Kế Toán Thực Hành
• Địa chỉ:  Đông Phước, Hòa An, Phú Hòa, Phú Yên
• Điện thoại: 0968.1000.55
• Fax: 02573.838.858